قدس آنلاین- ایران با توجه به قدمت و برخورداری از آثار تاریخی کم نظیر و جذابیت‌های طبیعی بالقوه، کشور جذابی برای توریست‌ها و گردشگران است، اما سهمش از چرخش مالی صنعت گردشگری در دنیای امروز فقط نیم درصد است؛ رقمی که به قول معروف اصلاً چنگی به دل نمی‌زند. البته برای توسعه گردشگری در کشور در دو بُعد داخلی و خارجی تلاش‌هایی از یک دهه پیش در حال انجام است که برگزاری نمایشگاه بین‌المللی گردشگری یکی از آن موارد است.
یازدهمین دوره این نمایشگاه از صبح روز سه شنبه، سوم بهمن جاری در حالی با حضور مسئولان و بعضی از فعالان این حوزه آغاز به کار کرده که بنا به آمارهای ارائه شده؛ ۷۰ شرکت خارجی و۴۳۰ شرکت داخلی توانمندی‌های خود را در زمینه‌های مختلف خدمات گردشگری الکترونیکی، صنایع دستی و هنری، فروش تور، امکانات و تجهیزات مسافرتی، رزرو آنلاین هتل‌ها، غذاهای سنتی و... ارائه کرده‌اند.
از آنجا که نمایشگاه یاد شده هر ساله با هدف ترویج ظرفیت‌ها و شناسایی نقاط قوت و ضعف کشور در حوزه گردشگری برگزار می‌شود، عصر پنجشنبه یعنی یک روز قبل از اتمام فعالیتش در این دوره به محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی واقع در در شمال تهران رفتیم تا بیشتر با حال و هوا یا همان ظرفیت‌ها و چالش‌های توسعه گردشگری در ایران آشنا شویم.
با ورود به محوطه نمایشگاه به نظر می‌رسد استقبال مردم در این دوره بیشتر از دوره‌های قبل است، البته شاید عمده دلیل این موضوع در کنارپارامترهای رقابت پذیری و بازتاب ظرفیت‌های استانی، وجود کارگاه‌های آموزشی و سالن گردشگری کودک و اجرای برنامه‌های فرهنگی و آیین‌های سنتی باشد.
به هرحال ابتدا به سالن مخصوص شرکت‌های خارجی سر می‌زنم. به نظر بیشتر آن‌ها در زمینه لوازم خانگی فعالیت می‌کنند. در بین آن‌ها چند آژانس مسافرتی هم دیده می‌شود.
• مسیری گران برای گردشگران خارجی
«ابراهیم شاه» کارگزار یک شرکت از کشور اندونزی درباره ظرفیت‌ها و عمده چالش‌های توسعه گردشگری در ایران به قدس می‌گوید: واقعیت این است که ایران مسیر گرانی برای گردشگران خارجی است؛ یعنی ما پرواز مستقیم به برخی از کشورها نداریم و به همین دلیل هزینه پرواز برای آنان گران در می‌آید، ضمن اینکه هزینه‌های اقامت در هتل و پرداخت ورودی به مراکز دیدنی مثل موزه‌ها و... در مقایسه با دیگر کشورها گران‌تر است؛ مثلاً برای ورود به موزه سعد آباد یک ایرانی ۲۰۰۰ تومان پرداخت می‌کند، اما از یک خارجی تقریباً هشت برابر دریافت می‌کنند. یا نرخ اقامت یک شب درهتلی در اندونزی برای شخص حدود ۸۰ دلار در می‌آید، اما این رقم در این ایران به ۱۵۰ دلار می‌رسد که این هتل‌ها واقعاً گران است؛ بنابراین وقتی این هزینه‌ها با هم محاسبه شود، سفر به ایران برای مسافرخارجی یک پکیج گران تمام می‌شود و در نتیجه او کشورهای ارزان‌تر را برای سفر خود انتخاب می‌کند.
• ظرفیت‌های پنهان در حوزه گردشگری
در سالن آژانس‌ها و تورهای مسافرتی داخلی، همه سعی می‌کنند با ارائه تخفیف برای خود مشتریان بیشتری جذب کنند.
فرامرز جعفریان، مدیر یک آژنس مسافرتی نیز مسائل و مشکلات پیش روی توسعه گردشگری در ایران را کاملاً روشن می‌داند و به قدس می‌گوید:همه مشکلات را می‌دانند، اما اراده‌ای برای رفع آن‌ها نیست.
وی با اشاره به اینکه برگزاری نمایشگاه به دلیل آنکه موجب ارتباط فعالان حوزه گردشگری می‌شود، مفید فایده است اما برای توسعه گردشگری کافی نیست. برای این منظور علاوه بر ایجاد و اصلاح زیر ساخت‌ها در کشور باید فرهنگ گردشگرپذیری را در کشور رشد دهیم.
وی با بیان اینکه ظرفیت‌های پنهانی در حوزه گردشگری داریم، اما نمی‌توانیم آن‌ها را به مردم دنیا بشناسانیم و از آن‌ها به نحو مناسبی استفاده کنیم، تصریح می‌کند: با گردش در درون نمایشگاه می‌بینید که تقریباً عاری از شرکت‌های فعال خارجی در زمینه گردشگری است، فقط مالزی، اندونزی، تایلند و ترکیه در اینجا غرفه دارند، در حالی که اکنون باید بسیاری از شرکت‌های اروپایی و آسیایی در اینجا غرفه می‌داشتند. حتی کشور چین که ارتباط سیاسی خوبی با ما دارد، در اینجا غرفه‌ای ندارد؛ یعنی حضور کشورهای دیگر در این نمایشگاه بسیار بسیار ضعیف بوده است و به جرئت می‌توان گفت این نمایشگاه هیچ تأثیری در جذب گردشگر خارجی ندارد.
وی با اشاره به نقش مثبت گردشگری در اقتصاد و اشتغال‌زایی می‌افزاید: بزرگ‌ترین مشکل در حوزه جذب گردشگر خارجی تبلیغات سوء برخی از کشورها علیه ایران در دنیاست. ما را در بین پنج قاره شکل دیگری نشان داده‌اند. بنابراین نخستین گام برای جذب گردشگر این است که دولت و وزارت امور خارجه با تبلیغات و از طریق دعوت از دست اندرکاران و گروه‌های گردشگری و آژانس‌ها به ایران این دید را عوض کنند تا آن‌ها به چشم خود ببینند که اینجا بهشت آسیاست و با آن چیزی که برخی از کشورها از ایران نشان می‌دهند، کاملاً متفاوت است.
سالن ۳۸ این نمایشگاه، نمایی از ایران کوچک شده است؛ چرا که ۳۱ استان کشور جاذبه‌های گردشگری خود اعم از سوغات، غذاها، فرهنگ و موسیقی خود را به نمایش گذاشته‌اند.
• مالیات‌ها بالاست
علی کشوادی، مدیر یک اقامتگاه بومگردی در شمال ایران، برگزاری نمایشگاه گردشگری را مثبت ارزیابی می‌کند و به قدس می‌گوید: قطعاً برگزاری چنین نمایشگاه هایی برای جذب گردشگر، بویژه گردشگر داخلی بسیار تأثیرگذار است؛ چون افرادی که بعضی از استان‌ها و شهرهای ایران را تاکنون ندیده‌اند، با حضور در این نمایشگاه می‌تواند مقصد و یا سفر بعدی خود را انتخاب کنند.
وی بالا بودن مالیات‌ها و نهادینه نشدن فرهنگ گردشگری در ایران را یکی از چالش‌های اساسی برای جذب گردشگر می‌داند و می‌گوید: بسترهای گردشگری در ایران فراهم نیست؛ مثلاً ما اتوبوس‌های مناسب برای مسافران نداریم تا آنان را جابه‌جا کنیم. وضعیت سرویس‌های بهداشتی هم که معلوم است؛ حتی برخی از مراکز اقامتی توالت فرنگی ندارند. در فرودگاه امام برای کنترل پاسپورت صف‌های طولانی شکل می‌گیرد، ضمن آنکه از لحاظ قوانین نیز مشکلاتی داریم؛ یعنی قوانین ما همه گردشگران را به یک شکل می‌بیند.
وی با اشاره به اینکه باید برای ایجاد بسترهای مناسب فکر جدی شود، می‌افزاید:یکی از ضعف‌هایی که اکنون داریم، این است که منابعی در خارج برای معرفی جاذبه‌های گردشگری در ایران نداریم. آن‌هایی هم که هستند، بخش خصوصی هستند که تا حدی می‌توانند در این زمینه مفید باشند؛ بنابراین دولت باید حمایت کند.
• گردشگری باید جان بگیرد
جمشید حمزه‌زاده، دبیر مجمع هماهنگی تشکل‌های گردشگری نیز در آیین افتتاحیه این نمایشگاه با بیان اینکه از ظرفیت‌های گردشگری ایران به خوبی استفاده نکرده‌ایم، درباره مشکلات صنعت گردشگری در کشور می‌گوید: تحمیل مالیات‌های سنگین، وام‌های گران بانکی، جرایم بیمه تأمین اجتماعی، نبود برنامه جامع توسعه گردشگری، برخوردهای سلیقه‌ای، نبود قوانین تسریع‌کننده و اجرای نادرست قوانین از جمله موانع پیشه روی توسعه صنعت گردشگری است.
وی بازنگری در قوانین توسعه گردشگری با مشارکت همه عناصر و ارکان و نخبگان فکری ضروری می‌خواند و می‌گوید: در اجرای بندهای ۹۸ و ۱۰۰ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص واگذاری امور بخش خصوصی و همچنین استفاده از مدیران باتجربه و ارائه مشوق‌های مالی و غیرمالی نظیر تسهیلات بانکی ارزان، حذف مالیات و ارزش افزوده و برخوردهای سلیقه‌ای باید اقدامات اساسی انجام شود تا گردشگری جان بگیرد.
نظر شما